APRE : Kumaş ya da derinin cilalanması, perdahlanması. Dokumacılıkta, Boyacılıkta cila olarak kullanılan madde. Başka deyişle, tekstil ürünlerinde tutum, parlaklık, düzgünlük, buruşmazlık, güveden korunmuşluk ve benzeri özellikleri elde etmek için yapılan işlem, terbiye, bitirme, bitirim, hazırlamak, donatmak anlamları da vardır (Aytaç, 1997:15).
ATKI : Dokumayı oluşturan yatay ipliklere denir (Akpınarlı, 1996:9).
BASMA: Tekstil materyalinin bölgesel olarak tek renk veya çeşitli renklerle renklendirilmesidir ( Yakartepe, 1995:717).
BATİK : Asya'dan Avrupa'ya geçmiş bir kumaş boyama tekniğidir. Kumaşın boyanmayacak bölümleri eritilmiş balmumuyla kapatılarak boyanır ve her renk için bu işlem tekrarlanır (Seçkinöz ve Diğerleri, 1986:259).
BEZAYAĞI : Atkı ve çözgü ipliklerinin birbirlerinin bir altından, bir üstünden geçerek dokuyu meydana getirmesidir (Akpınarlı, 1996:46).
BEZEME (SÜSLEME): Bir maddeye veya yüzeye estetik bir değer kazandırmak amacı ile oluşturulan motifleri yerleştirme sanatıdır (Seçkinöz ve diğerleri, 1986:1).
BİÇİM : Birçok çizginin bir arada bulunuşu, tek bir çizgi içindeki dönüş ve kıvrımlar ile değişik tonların oluşturduğu yüzeyler bir tasarımda biçimi oluşturan unsurlardır (Becer, 1997:62).
BORDÜR: Pervaz ve kenar suları şeklinde bir araya gelen motiflere denir. Şerit bezeme (Akar ve Keskiner, 1978:28).
ÇADIR : Kolayca kurulup sökülebilen, taşıma kolaylığı olan değişik çeşit ve biçimlerdeki meskenler, ev- iv- üy- oba- otok- kerekü- gerek- çerge- çetir- yurt (Onuk, 1998:13).
MEKİK: Dokuma işleminde gücü çerçevelerinin hareket ettirilmesiyle çözgü ipleri arasından meydana gelen aralıktan (ağızlık) atkı iplerinin geçirilmesine yarayan araçtır (Akpnarlı, 1996:24).
MODA: İnsanların değişiklik arama ve yeni biçimler ortaya koyma tutkusu (Komşuoğlu ve diğerleri, 1986:2).
MOTİF: Bezeme süslemede bütünü oluşturan parçalardan herbirine verilen İsim. Türkçe karşılığı "örge" (Sözen ve Tanyeli, 1994:166).
NATURALİZM: Sanat yapıtında doğal gerçekliği hiçbir değişime uğratmadan, üsluplaştırıp ülküselleştirmeden betimlemeyi amaçlayan anlayış (Sözen ve Tanyeli, 1994:171).
NOKTA: Geleneksel geometriye göre, iki doğrunun kesişmesinden meydana gelir. Resimde ise grafiksel noktadan söz edilir. Hiçbir boyutu olmayan işarettir (Alp,
1998:9).
ÖRGÜ RAPORU: Bir dokumada, ende ve boyda ayrı ayrı bağlamayı tekrar eden bir örgü kompozisyonuna o dokumanın örgü raporu denir (Aytaç, 1997:89).
RAPOR: Bir desenin düzenli tekrarından oluşan, en küçük desen birimi (Yakartepe, 1995:764).
RUMİ: Türk sanatında üsluplaştırılmış, yaprak betisi biçiminde bezeme örgesi (Sözen ve Tanyeli, 194:205).
STİLİZASYON : Bitki ve hayvanların doğadaki biçimlerinin şematikleştirilip yalınlaştırılarak betimlenmesidir (Sözen ve Tanyeli,1994:247).
ŞABLON: Belirli bir biçimi oluşturmak için hazırlanmış kalıp (Sözen ve
Tanyeli, 1994:225).
TEKSTİL: Dokuma ve dokumacılık anlamına gelmekle beraber, çoğunlukla giyimde ve konut ya da barınakların döşemesinde kullanılan keçe v.b. dokusuz ürünler, iplikler, örme ve dokuma ürünlerin elde edildiği bir endüstri alanı (Aytaç,
1997:1).
ÇÖZGÜ : Dokuma boyunca inen ve dokumadan önce tezgaha gerilerek hazırlanan dikey iplikler. "Arış" , "Eriş" veya direzi de denir (Akpınarlı, 1996:9).
ÇİZGİ : Bir noktanın birbirini izleyen hareketleriyle meydana gelen Gometrik bir ögedir (Gürer, 1992:36).
ÇUHA : Yün mensucat, yünlü kumaştan yapılan giysi. Çuka da denir (Koçu,
1969:82).
DESEN : Tekstilde desen, bir tekstil ürününü bezeyen, renk, çizgi, biçim, örge, ya da motiflerin oluşturduğu görüntüdür (Aytaç, 1997:14).
DOKU : Bir maddenin tabii yapısının yüzeydeki görünüşü veya iç yapının dışa vuruşudur (Seçkinöz ve Diğerleri, 1986:8).
DOKUMA: İki iplik sisteminin belli kaidelere göre dik aç yaparak kesişmesinden oluşan bir tekstil mamülüdür (İmer, 1987:1).
FORM : Görsel sanatlarda, biçim, renk, çizgi açık-koyudan oluşmuş bir yüzey (Alp, 1998:10).
GÜCÜ : Yuvarlak tahta çubuktan yapılmış bir çerçevenin içerisinde pamuk ipliğinden veya sicimden oluşturulan gücü iplerinden meydana gelir (Akpınarlı, 1996:23).
HAŞlL: Pamuk, ipek, sunni ipek ve diğer dokuma maddelerinin, dokuma çözgülerinde, dayanıklılığı artırmak, gücü ve tarakta ipliğin kaygan, kopmadan rahat çalışabilir durumda olmasını sağlamak amacıyla ipliğin geçirildiği unlu veya çirişli eriğe denir (Aytaç, 1997:81).
HATAİ: Üsluplaştırılmış bitkisel örgelerden oluşan Osmanlı bezeme türü (Sözen ve Tanyeli, 1994:101).
JAKAR: Delikli kartonlarla, çözgü ipliklerinin teker teker kaldırılması ve ağızlık açılması esasına dayanan dokuma tezgahları, dokuma sistemi (Aytaç,1997:88).
KOMPOZİSYON: Parçaların bir bütün içinde düzenli olarak bir araya getirilmesi (Akar ve Keskiner, 1978:28).
KEÇE : İplikten dokunmamış, yün veya kıldan, ıslatılarak dövülmek suretiyle yapılan kalın kaba kumaş (Koçu, 1969:152).
MATERYAL: Malzeme, madde, cisim (Ekinci,1994:394).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder